برنامه نویسی (قسمت اول)
درس دوم: داده‌ها و متغیرها
به طور کلی می‌توان داده‌ها را به دو نوع عددی و غیر عددی تقسیم کرد:
داده‌های عددی
تمام داده‌های عددی در یکی از دو گروه زیر قرار دارند:
اعداد صحیح (Integer) : اعداد بدون نقطه اعشاری؛ مانند 614، 1، 934-
اعداد اعشاری (Decimal): اعداد با نقطه اعشاری(ممیز)؛ مانند 8/9، 005/0، 00/12
نکته: در تمام اعداد اعشاری باید ممیز اعشار وجود داشته باشد، حتی اگر رقم‌های بعد از آن صفر باشد.
انواع داده‌های عددی
بایت (Byte)
صحیح (Integer)
صحیح بلند (Long)
اعشاری معمولی (Single)
اعشاری مضاعف (Double)
تعریف رشته (String): ترکیبی از چند حرف (Character)، که حتی می‌توانند رقم عددی باشند ولی نمی‌توان روی آنها محاسبه انجام داد. مانند نام، نشانی، شماره تلفن، حساب بانکی و...
نکته: داده‌های رشت‌های همیشه بین دو علامت نقل و قول (" ") قرار می‌گیرند و می‌توانند شامل هر کاراکتری (حروف) باشند.
مانند:
"Iran"
"Oh me, Oh my"
"09111111001"
"Babol, Modarres Avenue"
بولین (Boolean): (به افتخار ریاضیدان انگلیسی، جرج بول نامگذاری شده است.) فقط می‌تواند دو مقدار بگیرد: True (درست) و False (نادرست).
متغیرها: متغیرها، نام‌هایی برای محلی از حافظه‌اند که داده‌ها در آن قرار می‌گیرند و هم‌چنین محتویات آنها ممکن است در حین اجرای برنامه تغییر کند.
مقدار دادن به متغیرها: برای مقدار دهی یک متغیر، از دستور جایگزینی استفاده می‌کنیم.
مثال:
(شکل کلی دستور) مقدار داده = نام متغیر
Pi = 3.14
Country = "Iran"
K = True
J = J + 2
عمل‌گرها: نمادهایی هستند که برای انجام عملیات بر روی متغیرها و مقادیر ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع عمل‌گرها
عمل‌گرهای محاسباتی
^ (توان)
* (ضرب)
/ (تقسیم)
+ (جمع)
- (تفریق)
Mod (باقیمانده تقسیم)
\ (تقسیم صحیح)
+ و & (الحاق رشته‌ها)
عمل‌گرهای مقایسه‌ای
< (کوچکتر)
=> (کوچکتر مساوی)
> (بزرگتر)
=>(بزگتر مساوی)
= (مساوی)
<> (مخالف)
عمل‌گرهای منطقی
Not (نقیض)
And (و منطقی)
Or (یای منطقی)
Xor (یای انحصاری)
EQV (همارزی)
IMP (مشمول)
تعریف عبارت:
عبارت، هر ترکیبی از متغیرها، ثوابت و عمل‌گرها است که نتیجه آن می‌تواند ارزیابی شود.
2 + 3
4 + X * Y
(6 + P) * M
تقدم عمل‌گرها: اگر در یک عبارت، عمل‌گرهای محاسباتی، مقایسه‌ای و منطقی با هم وجود داشته باشند، تقدم آنها به شرح زیر است:
1) عمل‌گرهای محاسباتی
2) عمل‌گرهای مقایسه‌ای
3) عمل‌گرهای منطقی
تقدم عمل‌گرهای محاسباتی:
1) عبارات داخل پرانتزها
2) توان رسانی
3) ضرب و تقسیم
4) تقسیم صحیح (\)
5) باقیمانده تقسیم صحیح (Mod)
6) جمع و تفریق
نکات مهم:
1) کلیه اعمال ریاضی در کامپیوتر از سمت چپ به راست انجام می‌گیرد.
2) عمل‌گرهایی که در یک سطر قرار دارند مانند (+، - و *، /) نسبت به هم تقدم مکانی دارند؛ یعنی عمل‌گری سمت چپ قرار دارد اولویت دارد.
3) اگر در یک عبارت چند عمل‌گر توان پشت سر هم قرار داشته باشند، تقدم توان‌های سمت راست از تقدم توان‌های سمت چپ بیشتر است.
4) اگر می‌خواهید ترتیب انجام محاسبات را تغییر دهید، باید از پرانتزها استفاده کنید.
5) در پرانتزهای تو در تو، داخلی‌ترین پرانتز اولویت بالاتری دارد.
تقدم عمل‌گرهای مقایسه‌ای:
1) = (مساوی)
2) <> (مخالف)
3) < (کوچکتر)
4) > (بزرگتر)
5) => (کوچکتر مساوی)
6) => (بزگتر مساوی)
تقدم عمل‌گرهای منطقی
Not (نقیض)
And (و منطقی)
Or (یای منطقی)
Xor (یای انحصاری)
EQV (همارزی)
IMP (مشمول)
سؤالات چهار گزینه‌ای
1 – در ویژوال بیسیک رشته‌ها بین چه علامتی قرار می‌گیرند؟
الف) ' ' ب) , , ج) " " د) # #
2 – کدام گزینه به ترتیب اولویت اول، دوم و سوم را دارد؟
الف) \ Mod / ب) ( ) ^ + ج) - + / د) + * /
3 – کدام گزینه دارای بالاترین اولویت است؟
الف) محاسباتی، مقایسه‌ای، منطقی ب) منطقی، محاسباتی، مقایسه‌ای
ج) مقایسه‌ای، منطقی، محاسباتی د) محاسباتی، منطقی، مقایسه‌ای
4 – از کدام عمل‌گرها برای الحاق رشته‌ها استفاده می‌شود؟
الف) + و And ب) & و And ج) + و & د) همه وارد
5 – حاصل عبارت ۴ \ 17 چه عددی است؟
الف) 1 ب) 4 ج) 25/4 د) 4/2
6 – مقدار X در عبارت X=17 Mod 4 چه عددی است؟
الف) 1 ب) 4 ج) 25/4 د) 4/2
7 – در تقدم عمل‌گرهای محاسباتی اولویت دوم با کدام عمل‌گر است؟
الف) پرانتزها ب) ضرب و تقسیم ج) توان رسانی د) جمع و تفریق
8 – حاصل عبارت X = 25 – 8 / 2 ^ 2 + 1 چه عددی است؟
الف) 2 ب) 4 ج) 20 د) 24
9 – کدام عمل‌گر دارای اولویت بالاتر است؟
الف) + و - ب) And ج) Or د) ^
10 – حاصل عبارت Z = 15 – 6 / 2 * 4 چند است؟
الف) 3 ب) 20 ج) 48 د) 3-
11 – در عبارت محاسباتی (( b = x ^ 2 * ( 5 / ( x – 7 + y اولین اولویت انجام عملیات با کدام عمل‌گر است؟
الف) / ب) ^ ج) - د) *
12 – در عبارت (( P = ( x + ( y * x ^ 5 ) / ( 1 + x ) ^ 2 ) / ( x * y * ( 1 + x عمل‌گری که زیر آن خط کشیده شده است در اولویت چندم اجرا می‌شود؟
الف) سوم ب) چهارم ج) پنجم د) ششم
13 – اگر مقدار x = 3 و مقدار y = 5 با شد حاصل عبارت ( x \ y ) + (x Mod y ) چقدر است؟
الف) 3 ب) 5 ج) 8 د) 1
14 – کدام یک از گزینه‌های زیر نادرست است؟
الف) x = "Ali" + "1" ب) x = "Ali" – "10" ج) x = "2" + "5" د) x = 12 – 8
15 – اگر در یک عبارت محاسباتی از پرانتزهای تو در تو استفاده شده باشد، اولویت به کدام پرانتز تعلق می‌گیرد؟
الف) اولین پرانتز ب) داخلی‌ترین پرانتز ج) بزرگ‌ترین پرانتز د) پرانتز سمت راست